266 اصل دعوت بر اساس «ادْعُ إِلى سَبیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتی هِی أَحْسَنُ» (1? سامان میپذیرد. برای توده مردم که دسترسی به این راه های عقلی ندارند، بهترین راه مَثَل است؛ لذا مقدمتاً ذکر میکند، فرمود «وَ لَقَدْ ضَرَبْنا لِلنّاسِ فی هذَا الْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ» (2) تا اینها متذکر شوند. سرّ آن این است که مستحضرید مَثَل تعلیم نیست، برهان نیست، با مَثَل نمیشود چیزی را به کسی آموخت، ممکن است او تقلیداً چیزی را حفظ کند، ولی از مَثَل، تشبیه، تمثیل کاری ساخته نیست؛ ولی میفرماید با اینکه ریشه اصلی مَثَل در حکمت هست، این مَثَل، کار تعلیمی ندارد. شما که با منطق آشنا هستید، بیش از چهار راه برای تعلیم نیست: یا حدّ تام است یا ناقص، یا رسم تام است یا رسم ناقص، این راه پنجمی که در منطق به نام راه تمثیل اضافه شد، یک دستیار است، این یک کمک است که اگر کسی از آن چهار راه بهره برد، از تمثیل بهره بیشتری میبرد؛ این یک کمکی است، وگرنه تمثیل، نه جنس شیء را روشن میکند، نه حدّ شیء را روشن میکند، نه لازم شیء را روشن میکند و نه فصل شیء را روشن میکند، پس هیچکاره است؛ وقتی هیچکاره بود، چه تعلیمی به همراه دارد؟! ... قرآنی که برای تعلیم کتاب و حکمت است، چرا باید از تمثیل استفاده کند با اینکه تمثیل، سهمی در تعلیم ندارد؟ میفرماید که ما تعلیم خودمان را دادیم «فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها» (3)؛ همه اینها را که ما در درون انسان نهادینه کردیم، ما او را با سرمایه خلق کردیم، تمثیل یک یادآوری است؛ لذا فرمود «لَعَلَّهُمْ یتَذَکَّرُونَ» (4) نه «لعلهم یعقلون یا یتفکّرون یا یفهمون». با تمثیل که انسان عاقل نمیشود، با تمثیل متذکِر میشود، فرمود «ل, ...ادامه مطلب
در نظام تکوین فرمود انسان آزاد است، کسی را مجبور نکردند. «لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ» (1) میخواهند به انسان بگویند شما آزاد هستی، میخواهی سم بخور میخواهی شهد بخور؛ آزاد هستی هر راهی را بروی. آزادی ان, ...ادامه مطلب
فاصله گرفتن از عاطفی مادری، عامل مشکلات جامعه/1 بعد از اینکه ساختار کلی عالَم را مشخص کرد، فرمود «خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ»؛ هیچ تفاوتی و تفاخُری انسان بر انسان دیگر ندارد ... ساختار همه یکی ا, ...ادامه مطلب
انسان مجبور است که آزاد باشد 173 فرمود من بشر را آزاد گذاشتم، این آزادی راه کمال اوست، «لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ»(1) هیچ کس در دین مجبور نیست؛ یعنی تکویناً آزاد است، چون هر راهی را که انتخاب کند به اختیار خودش باشد و کمال او هم در همین است. اما این ـ معاذ الله ـ به معنای اباحهگری نیست که هر کسی هر حرفی خواست بزند و هر کاری خواست انجام دهد که این به عنوان آزادی بیان یا آزا,انسان,مجبور,آزاد,باشد ...ادامه مطلب
انسان اگر اهل همّت باشد ميگويد من اگر در حدّ گياهم بايد يك گياه معطّر باشم؛ اگر در حدّ حيوانم باز هم يك حيوان معطّر بايد باشم.ببينيد همه گياهها اينطور نيست كه معطّر باشند، برخي از چوبها هستند كه عود ميشوند، اينها را اگر سوزاندي بالأخره فضا را معطّر ميكند.بعضي از حيواناتاند ميگويند درست است حيوانيم ولي بايد شامّه را معطّر كنيم يكي ميشود نافه آهو، يكي ميشود عَنبر ماهي؛ عنبر و مُشك عطرهاي حيواني است، عود گياهي است.بالأخره انسان اگر در حدّ گياه هم باشد، اگر در حدّ حيوان هم باشد بايد فضاي جامعه را معطّر كند، اگر در حدّ انسان باشد فضاي مُلك و ملكوت را معطّر ميكند.اينكه درباره شهدا عرض ميكنيم «طِبْتُمْ وَطابَتِ الْأَرْضُ الَّتي فيها دُفِنْتُمْ» يعني اين طيّب بودنِ زمينيِ شما، آسمانيها را هم معطّر ميكند، «إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ» ميشود.اينطور نيست كه قبر مطهّر سيدالشهداء فقط براي زمينيها مصداق «طِبْتُمْ وَطابَتِ الْأَرْضُ الَّتي فيها دُفِن, ...ادامه مطلب