266 اصل دعوت بر اساس «ادْعُ إِلى سَبیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتی هِی أَحْسَنُ» (1? سامان میپذیرد. برای توده مردم که دسترسی به این راه های عقلی ندارند، بهترین راه مَثَل است؛ لذا مقدمتاً ذکر میکند، فرمود «وَ لَقَدْ ضَرَبْنا لِلنّاسِ فی هذَا الْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ» (2) تا اینها متذکر شوند. سرّ آن این است که مستحضرید مَثَل تعلیم نیست، برهان نیست، با مَثَل نمیشود چیزی را به کسی آموخت، ممکن است او تقلیداً چیزی را حفظ کند، ولی از مَثَل، تشبیه، تمثیل کاری ساخته نیست؛ ولی میفرماید با اینکه ریشه اصلی مَثَل در حکمت هست، این مَثَل، کار تعلیمی ندارد. شما که با منطق آشنا هستید، بیش از چهار راه برای تعلیم نیست: یا حدّ تام است یا ناقص، یا رسم تام است یا رسم ناقص، این راه پنجمی که در منطق به نام راه تمثیل اضافه شد، یک دستیار است، این یک کمک است که اگر کسی از آن چهار راه بهره برد، از تمثیل بهره بیشتری میبرد؛ این یک کمکی است، وگرنه تمثیل، نه جنس شیء را روشن میکند، نه حدّ شیء را روشن میکند، نه لازم شیء را روشن میکند و نه فصل شیء را روشن میکند، پس هیچکاره است؛ وقتی هیچکاره بود، چه تعلیمی به همراه دارد؟! ... قرآنی که برای تعلیم کتاب و حکمت است، چرا باید از تمثیل استفاده کند با اینکه تمثیل، سهمی در تعلیم ندارد؟ میفرماید که ما تعلیم خودمان را دادیم «فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها» (3)؛ همه اینها را که ما در درون انسان نهادینه کردیم، ما او را با سرمایه خلق کردیم، تمثیل یک یادآوری است؛ لذا فرمود «لَعَلَّهُمْ یتَذَکَّرُونَ» (4) نه «لعلهم یعقلون یا یتفکّرون یا یفهمون». با تمثیل که انسان عاقل نمیشود، با تمثیل متذکِر میشود، فرمود «ل, ...ادامه مطلب
اگر مردم عاقل باشند ... شما مستحضرید همه نعمتها را ذات اقدس الهی برای بشر فراهم کرده است، فرمود همه بشر عائله من هستند و من باید روزی همه را تأمین کنم و تأمین هم کرده است «ما مِنْ دَابَّةٍ فِی الْأَرْضِ إِلاَّ عَلَی اللَّهِ رِزْقُها»(1) که با «عَلَی» تعبیر کرده. فرمود تمام مار و عقرب عائله من هستند، چه رسد به فقرای شرق یا غرب، من روزی همه را تأمین میکنم؛ اما میبینید قسم,مردم,عاقل,باشند ...ادامه مطلب
هر عالمي عاقل نيست و هر عاقلي هم اهل خشيت نيست ...علم رسمي و اسميِ حوزه و دانشگاه، اين اصلاً در تقسيم نيست؛ اين را ميگويند علم رسمي و اسمي، آن علمي كه به عمل بنشيند اين در تقسيم است.اوّلش علماليقين است بعد عيناليقين است بعد حقّاليقين؛ اين علمِ رسمي و اسميِ براي مدرك، اين اصلا, ...ادامه مطلب