هر عالمي عاقل نيست

هر عالمي عاقل نيست و هر عاقلي هم اهل خشيت نيست ...

علم رسمي و اسميِ حوزه و دانشگاه، اين اصلاً در تقسيم نيست؛ اين را مي‌گويند علم رسمي و اسمي، آن علمي كه به عمل بنشيند اين در تقسيم است.

اوّلش علم‌اليقين است بعد عين‌اليقين است بعد حقّ‌اليقين؛ اين علمِ رسمي و اسميِ براي مدرك، اين اصلاً به حساب نمي‌آيد ...

در سوره مباركه «عنكبوت» فرمود علم يك نردبان است، اين نردبان را شما به دست چه كسي مي‌خواهيد بدهيد؟ اگر به دست يك مغنّي چاه‌كن بدهيد اين با اين نردبان مي‌رود ته چاه! اگر به دست يك مهندس فنّان بدهيد با اين مي‌رود سقف و تزيين مي‌كند ...

فرمود «وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ وَمَا يَعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ» يعني عالم بايد اين نردبان را به دست عقل بدهد تا عقل روي دوش علم پا بگذارد بالا برود ...  و اگر علم شده نردبان، به دست مغنّي نيفتاد، به دست مهندس افتاد و انسان مصداق «يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ» شد، بالا آمد مي‌شود عاقل.

وقتي عاقل شد «عُبد به الرحمن» مي‌شود، وقتي «عُبد به الرحمن» شد اهل خشيت مي‌شود، ناله مي‌شود، گريه مي‌شود، «و سلاحه البكاء» مي‌شود، آن وقت هم از خدا راضي است هم خدا از او راضي است.

... اينها زمينه‌اش علم توحيدي است؛ علم توحيدي نردبان خوبي است كه انسان را عاقل مي‌كند؛ علامت عقل هم خشيت است، وقتي خشيت شد به رضوان بار مي‌يابد، راضيه مي‌شود، مرضيه مي‌شود، مطمئنه مي‌شود، بعد شايسته خطاب است كه بيا بالا! (يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ? ارْجِعِي إِلَي رَبِّكِ) ...

ما در همه امور موظّفيم موحّد باشيم حتي در هراس و اميد؛ اگر مي‌ترسيم فقط از خدا بترسيم و اگر اميدواريم فقط به خدا اميدوار باشيم.

ديگر «خدا و خلق خدا»، «از خدا و از خلق خدا» اين ديگر با توحيد سازگار نيست.

گزيده درس تفسير قرآن آيت الله جوادي آملي/سوره فاطر، آيات 27 الي 30

متن کامل جلسه

صوت کامل جلسه